Marktrisico

Marktrisico is het risico dat de waarde van beleggingen daalt als gevolg van algemene marktontwikkelingen. Dit kan veroorzaakt worden door economische, politieke of maatschappelijke gebeurtenissen die een negatieve invloed hebben op de financiële markten als geheel. In tegenstelling tot specifiek risico, dat betrekking heeft op één onderneming of sector, is marktrisico systematisch van aard en kan het vrijwel alle beleggingscategorieën tegelijkertijd beïnvloeden.

Beleggers kunnen marktrisico niet volledig uitsluiten, omdat het voortkomt uit factoren waar zij zelf geen invloed op hebben. Wel kunnen zij het risico beperken of spreiden, bijvoorbeeld door te diversifiëren over verschillende regio’s, sectoren en beleggingsinstrumenten.

Oorzaken van marktrisico

Marktrisico wordt gevoed door uiteenlopende macro-economische en geopolitieke invloeden. Enkele veelvoorkomende oorzaken zijn:

Economische ontwikkelingen

Een afkoelende economie, stijgende werkloosheid, lagere consumentenbestedingen of dalende bedrijfswinsten kunnen leiden tot een bredere daling van aandelenkoersen en andere beleggingen. Ook rentebesluiten van centrale banken, zoals renteverhogingen door de ECB of de Federal Reserve, hebben vaak directe impact op markten.

Politieke instabiliteit

Verkiezingen, regeringswisselingen, handelsconflicten of onzekerheid over regelgeving kunnen het vertrouwen van beleggers ondermijnen en leiden tot koersdalingen. Denk bijvoorbeeld aan de gevolgen van de Brexit, de oorlog in Oekraïne of handelsspanningen tussen de VS en China.

Monetaire en fiscale beleidswijzigingen

Veranderingen in belastingwetgeving, rentevoeten of geldhoeveelheid kunnen de waarde van activa beïnvloeden. Als een centrale bank plotseling het beleid wijzigt, kan dat leiden tot grote koersbewegingen op de obligatie- en aandelenmarkten.

Financiële crises

Grote marktschokken, zoals de kredietcrisis van 2008 of de coronapandemie in 2020, kunnen paniek veroorzaken bij beleggers en leiden tot forse en plotselinge koersverliezen in vrijwel alle beleggingscategorieën.

Inflatie en renteontwikkelingen

Een onverwacht hoge inflatie of een sterk stijgende rente heeft invloed op de waardering van zowel aandelen als obligaties. Hogere rente maakt toekomstige winsten en kasstromen minder waard, wat de koers kan drukken.

Marktrisico bij verschillende beleggingscategorieën

Aandelen

Aandelen zijn sterk gevoelig voor marktrisico. Negatief marktnieuws kan leiden tot brede koersdalingen, zelfs als een individueel bedrijf goed presteert. Beleggers met aandelen in hun portefeuille merken marktrisico meestal het sterkst in de vorm van koersvolatiliteit.

Obligaties

Hoewel obligaties vaak als veiliger worden beschouwd, zijn ook zij onderhevig aan marktrisico. Vooral renterisico speelt hier een rol: bij stijgende marktrentes dalen de koersen van bestaande obligaties. Daarnaast kunnen economische onzekerheden ook het vertrouwen in de kredietwaardigheid van emittenten beïnvloeden.

Vastgoedbeleggingen

Vastgoedfondsen kunnen worden geraakt door marktrisico wanneer bijvoorbeeld de rente stijgt of de economie vertraagt. Hierdoor kan de waarde van vastgoed dalen of de huuropbrengst onder druk komen te staan.

Beleggingsfondsen en ETF’s

Fondsen die bestaan uit een mandje van effecten kunnen diversificatie bieden, maar zijn alsnog onderhevig aan algemene marktrisico’s. Als de hele markt daalt, zal het fonds ook in waarde dalen, zelfs als het breed gespreid is.

Hoe kunnen beleggers omgaan met marktrisico?

Hoewel marktrisico niet volledig te vermijden is, zijn er verschillende strategieën om het effect ervan te beperken:

• Diversificatie: Door te spreiden over verschillende sectoren, regio’s en beleggingsvormen kan het totale risico van een portefeuille worden verlaagd.
• Langetermijnvisie: Beleggers die hun beleggingen lange tijd aanhouden, kunnen tijdelijke dalingen vaak uitzitten en profiteren van herstel.
• Defensieve beleggingen toevoegen: Obligaties met hoge kredietwaardigheid, vastgoed of dividendaandelen kunnen stabiliteit bieden in onrustige markten.
• Periodiek beleggen: Door regelmatig te beleggen (bijvoorbeeld maandelijks), worden instapmomenten gespreid, wat het risico van een slechte timing verkleint.
• Gebruik van derivaten of bescherming: Gevorderde beleggers kunnen opties of andere instrumenten inzetten om hun portefeuille tijdelijk af te dekken tegen marktvolatiliteit.

Gerelateerde informatie

Risicometer beleggen

Wat zijn de risico’s van beleggen?

Risicopremie

Renterisico

Koersrisico

Beleggen in Nederlands vastgoed