Lijfrentekapitaal

Lijfrentekapitaal is het vermogen dat een persoon in de loop van de jaren opbouwt via lijfrentebeleggingen of -verzekeringen, met als doel om op latere leeftijd — meestal bij pensionering — aanvullende uitkeringen te ontvangen naast het reguliere pensioen en AOW. Het opgebouwde kapitaal komt pas vrij op het moment dat aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan, bijvoorbeeld het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd.

Dit kapitaal kan zijn opgebouwd via maandelijkse stortingen of via een eenmalige inleg (koopsom), en wordt vaak fiscaal ondersteund binnen de kaders van de inkomensbelasting.

Hoe wordt lijfrentekapitaal opgebouwd?

Lijfrentekapitaal kan op twee manieren worden opgebouwd:

1. Lijfrenteverzekering
   Je sluit een verzekering af waarbij je periodiek premie betaalt. De verzekeraar keert vanaf een afgesproken moment (vaak bij pensionering) periodiek een bedrag uit — zolang je leeft of gedurende een vaste termijn.
2. Lijfrentebeleggingsrekening
   Je stort bedragen op een speciale beleggingsrekening (bijvoorbeeld bij een bank of beleggingsinstelling), waarop je geld wordt belegd in bijvoorbeeld aandelen, obligaties of fondsen. Bij pensionering gebruik je het opgebouwde kapitaal om een uitkeringsproduct (zoals een lijfrente-uitkering) aan te schaffen.

Bij beide varianten geldt dat het opgebouwde kapitaal niet vrij opneembaar is vóór de pensioenleeftijd zonder fiscale sancties.

Fiscale behandeling van lijfrentekapitaal

Het opbouwen van lijfrentekapitaal gebeurt doorgaans binnen de fiscale jaarruimte. Dat betekent:

• Premies of inleg zijn fiscaal aftrekbaar van het inkomen, zolang ze binnen de jaarruimte of reserveringsruimte vallen.
• Het kapitaal groeit onbelast aan in box 1.
  
  
• De uiteindelijke uitkering wordt bij pensionering wel belast als inkomen in box 1 — vaak tegen een lager tarief dan tijdens de werkzame jaren.
  
  

Dit maakt lijfrente een fiscaal aantrekkelijk instrument voor mensen die een pensioentekort willen aanvullen.

Wat gebeurt er met het lijfrentekapitaal bij pensionering?

Op het moment dat je met pensioen gaat — of op het moment dat je besluit het kapitaal te laten uitkeren (vanaf het jaar waarin je de AOW-leeftijd bereikt) — zet je het lijfrentekapitaal om in een uitkeringsproduct. Er zijn dan grofweg twee opties:

• Tijdelijke lijfrente: uitkering gedurende een vooraf afgesproken periode (minimaal 5 jaar).
• Levenslange lijfrente: uitkering zolang je leeft.

Je mag het kapitaal niet in één keer opnemen zonder belastingheffing (en vaak ook een boete van 20% revisierente). Daarom moet je een aparte uitkeringsrekening openen of een lijfrenteverzekering afsluiten.

Verschil met pensioenvermogen

Lijfrentekapitaal is individueel opgebouwd via een eigen initiatief, en staat los van het werkgeverspensioen. Het wordt dus vaak gebruikt door:

• Zelfstandigen zonder pensioenregeling (zzp’ers)
  
  
• Werknemers met een pensioengat of gemis aan pensioenopbouw
  
  
• Particulieren die fiscaal voordelig willen sparen voor hun oude dag
  
  

Samen met het AOW en eventueel aanvullend pensioen vormt het lijfrentekapitaal een belangrijk deel van het totale oudedagsinkomen.

Lijfrentekapitaal en beleggen

Wanneer je een lijfrente opbouwt via een beleggingsrekening, wordt je kapitaal belegd in bijvoorbeeld fondsen, aandelen of obligaties. De hoogte van het uiteindelijke kapitaal hangt dan af van:

• De ingelegde bedragen
  
  
• Het beleggingsrendement over de jaren
  
  
• De kosten van de aanbieder
  
  
• De looptijd van de opbouwfase
  
  

Gerelateerde informatie

Wat is bancaire lijfrente?

Wat is een beleggingslijfrente? 

Wat is lijfrentebeleggingsrecht?

Wat is een nettolijfrente?