Geldmarkt

De geldmarkt is het deel van de financiële markt waar partijen geld lenen of uitlenen met een looptijd van maximaal één jaar. Het is een essentieel onderdeel van het financiële systeem, omdat het liquiditeit beschikbaar stelt aan financiële instellingen, overheden en bedrijven die op korte termijn financiering of beleggingsmogelijkheden zoeken.

In tegenstelling tot de kapitaalmarkt, waar langlopende financiering plaatsvindt (zoals obligaties en aandelen), draait de geldmarkt om korte looptijden, lage risico’s en hoge liquiditeit.

Kenmerken van de geldmarkt

De geldmarkt wordt gekenmerkt door:

• Looptijden van maximaal 12 maanden (vaak zelfs korter dan 3 maanden)
• Hoge mate van veiligheid en lage volatiliteit
  
  
• Hoge omloopsnelheid en dagelijkse transacties
  
  
• Rentepercentages die sterk reageren op monetair beleid
  
  

De belangrijkste spelers zijn banken, centrale banken, institutionele beleggers, overheden en grote bedrijven.

Belangrijkste instrumenten op de geldmarkt

Op de geldmarkt worden verschillende financiële instrumenten verhandeld, waaronder:

Interbancaire leningen

Banken lenen onderling geld uit, vaak voor slechts één dag (overnight) of enkele dagen, om hun liquiditeitspositie aan te vullen of te optimaliseren.

Depositoleningen

Een bedrijf of instelling plaatst tijdelijk geld bij een bank tegen een afgesproken rente en looptijd.

Commercial paper

Korte schuldbewijzen die bedrijven uitgeven om snel geld op te halen bij beleggers. Ze hebben een looptijd van meestal 1 tot 270 dagen.

Schatkistpapier (T-bills)

Korte termijnleningen uitgegeven door overheden. In Nederland worden deze ‘DTC’s’ (Dutch Treasury Certificates) genoemd.

Repo’s (repurchase agreements)

Tijdelijke verkoop van effecten met de afspraak om deze later terug te kopen. Veel gebruikt door banken om liquiditeit aan te trekken tegen lage risico’s.

Geldmarktfondsen

Beleggingsfondsen die uitsluitend beleggen in geldmarktinstrumenten. Deze fondsen bieden beleggers een veilige en liquide beleggingsoptie, vaak als alternatief voor sparen.

Rente op de geldmarkt

De rente op de geldmarkt wordt grotendeels bepaald door het beleid van de centrale bank, zoals de Europese Centrale Bank (ECB) in de eurozone. Enkele belangrijke referentierentes zijn:

• Euribor (Euro Interbank Offered Rate): de rente waartegen Europese banken elkaar geld lenen.
• ECB depositorente en herfinancieringsrente: deze beïnvloeden direct de geldmarktrente.
• Overnight-indexrente (bijv. €STR): rente voor leningen van één dag.

Wanneer de centrale bank de rente verhoogt, stijgt doorgaans ook de geldmarktrente. Dit heeft direct effect op de kosten voor kortlopende leningen én op het rendement van geldmarktfondsen of spaarrentes.

Rol van de geldmarkt in de economie

De geldmarkt speelt een cruciale rol in het soepel functioneren van het financiële systeem:

• Liquiditeitsbeheer
  Banken en bedrijven gebruiken de geldmarkt om hun kaspositie tijdelijk aan te vullen of te parkeren.
• Overdracht van kortetermijnkapitaal
  Overtollige middelen worden efficiënt herverdeeld naar partijen met een tekort aan liquiditeit.
• Prijsvorming van rente
  De geldmarkt vormt de basis voor rentetarieven in de gehele economie. Hypotheekrentes en zakelijke leningen zijn vaak indirect gekoppeld aan geldmarktrentes.
• Uitvoering van monetair beleid
  Centrale banken gebruiken geldmarktrentes om hun beleid over te brengen naar de financiële sector en de economie te sturen.

Geldmarkt en beleggers

Voor particuliere beleggers is de directe toegang tot de geldmarkt beperkt, omdat deze markt grotendeels institutioneel is. Wel kunnen zij indirect deelnemen via:

• Geldmarktfondsen
  Beleggingsfondsen die investeren in veilige kortlopende leningen, zoals staatsobligaties en bedrijfsleningen. Deze fondsen zijn laag-risico en zeer liquide, maar bieden doorgaans een beperkt rendement.
• Spaarproducten met variabele rente
  De rente op spaarrekeningen of kortlopende deposito’s is vaak gekoppeld aan de geldmarktrente en beweegt dus mee met het beleid van de centrale bank.
• Beleggingsstrategieën met kasbuffer
  Sommige fondsen of vermogensbeheerders houden een deel van hun portefeuille aan in geldmarktinstrumenten om flexibiliteit te behouden en risico te beperken.

Gerelateerde informatie

Wat is geldmarktrente / korte rente?

Wat is marktrente?