De Nederlandsche Bank (DNB)

De Nederlandsche Bank (DNB) is de onafhankelijke centrale bank van Nederland en speelt een cruciale rol in het toezicht op het financiële stelsel, het waarborgen van prijsstabiliteit en het bevorderen van financiële stabiliteit. Als onderdeel van het Eurosysteem, waarin de Europese Centrale Bank (ECB) en de nationale centrale banken van de eurolanden samenwerken, heeft DNB zowel nationale als internationale verantwoordelijkheden.

De rol en taken van De Nederlandsche Bank (DNB)

DNB heeft een aantal hoofdtaken die zeer belangrijk zijn voor de stabiliteit en integriteit van de Nederlandse economie:

Toezicht op het financiële stelsel

DNB is verantwoordelijk voor het prudentieel toezicht op financiële instellingen, waaronder:

• Banken
• Verzekeraars
• Pensioenfondsen
• Beleggingsinstellingen

Dit toezicht richt zich op de financiële soliditeit van deze instellingen. DNB controleert of banken en verzekeraars voldoende kapitaal en buffers hebben om risico’s op te vangen, en of zij voldoen aan wet- en regelgeving, zoals de Europese richtlijnen Basel III voor banken en Solvency II voor verzekeraars.

Daarnaast werkt DNB samen met de Autoriteit Financiële Markten (AFM), die toezicht houdt op het gedrag van financiële instellingen en de bescherming van consumenten.

Monetaire taken en prijsstabiliteit

Als centrale bank van Nederland voert DNB monetair beleid uit in samenwerking met de Europese Centrale Bank (ECB). Dit betekent onder andere:

• Bepalen van de rentetarieven om inflatie te beheersen.
• Beheren van de geldhoeveelheid en liquiditeit in de economie.
• Interventies op de valutamarkt, indien nodig.

DNB streeft naar een stabiele inflatie, die volgens het beleid van de ECB rond de 2% per jaar moet liggen. Een stabiele inflatie bevordert economische groei en voorkomt extreme prijsschommelingen.

Financiële stabiliteit en crisisbeheer

DNB heeft een belangrijke rol in het waarborgen van de stabiliteit van het financiële systeem. Dit betekent dat de bank:

• Risico’s in de economie en de financiële sector monitort.
• Maatregelen treft om financiële crises te voorkomen, bijvoorbeeld door stress-tests bij banken.
• Optreedt als lender of last resort, oftewel een noodkredietverstrekker als een grote financiële instelling dreigt om te vallen.

Tijdens de financiële crisis van 2008 en de coronapandemie heeft DNB ingegrepen door liquiditeit te verschaffen aan banken en beleidsmaatregelen te ondersteunen om de economie te stabiliseren.

Betalingsverkeer en toezicht op digitale valuta

DNB zorgt ervoor dat het betalingsverkeer in Nederland veilig en efficiënt verloopt. Dit houdt in dat de bank:

• Toezicht houdt op banken en betaaldienstverleners, zoals iDEAL en creditcardmaatschappijen.
• De betrouwbaarheid van het girale en chartale betalingsverkeer garandeert.
• Bankbiljetten en munten beheert en distribueert.

Daarnaast onderzoekt DNB de rol van digitale valuta, zoals de digitale euro. Cryptovaluta zoals Bitcoin en Ethereum vallen niet onder hun toezicht, maar DNB controleert wel cryptobedrijven die actief zijn in Nederland.

Toezichthouder op duurzaamheid en integriteit

Naast financieel toezicht houdt DNB zich bezig met duurzaamheid en de integriteit van de financiële sector. Dit omvat onder andere:

• Klimaatrisico’s in de financiële sector: DNB onderzoekt hoe klimaatverandering en de energietransitie de economie beïnvloeden en hoe financiële instellingen hierop moeten inspelen.
• Witwasbestrijding en terrorismefinanciering: DNB controleert of banken en financiële instellingen voldoen aan Anti-Money Laundering (AML)-wetgeving.

DNB heeft een belangrijke rol gespeeld in de naleving van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) en werkt nauw samen met de Financial Intelligence Unit (FIU) en Europese toezichthouders.

Gerelateerde informatie

Beleggen in Nederlands vastgoed