Successierechten

Successierechten, tegenwoordig officieel aangeduid als erfbelasting, zijn belastingen die worden geheven over vermogen dat iemand verkrijgt uit een erfenis. Wanneer iemand overlijdt en bezittingen nalaat aan erfgenamen, zoals familieleden of anderen, moet over de waarde van deze erfenis in veel gevallen belasting worden betaald. De hoogte van de erfbelasting hangt af van de waarde van de erfenis en de relatie tussen de overledene en de erfgenaam.

Hoe werkt erfbelasting?

Bij het overlijden van een persoon wordt eerst vastgesteld wie de erfgenamen zijn en welke delen van het vermogen zij ontvangen. Vervolgens wordt berekend hoeveel belasting zij hierover moeten betalen. Deze belasting wordt geheven door de Belastingdienst en is geregeld in de Successiewet 1956, die in de loop der jaren meerdere keren is aangepast.

De term “successierechten” wordt nog vaak gebruikt, vooral in informele context of in oudere documenten, maar juridisch en fiscaal gezien spreken we vandaag de dag van erfbelasting.

Vrijstellingen

Niet elke erfgenaam hoeft automatisch belasting te betalen. Er gelden vrijstellingen afhankelijk van de relatie tot de overledene. Alleen het deel van de erfenis boven de vrijstellingsgrens wordt belast.

Voor 2025 zijn de vrijstellingen als volgt:

• Partner (gehuwd of geregistreerd): € 795.156
• Kind of kleinkind: € 25.187
  
  
• Gehandicapt kind: € 75.546
  
  
• Ouders: € 57.149 (gezamenlijk)
  
  
• Overige erfgenamen: € 2.658
  
  

De vrijstelling wordt van het ontvangen erfdeel afgetrokken. Alleen het bedrag daarboven is belast.

Tarieven

Na aftrek van de vrijstelling wordt het belastbare deel van de erfenis belast volgens een progressief tarief dat afhankelijk is van de relatie tot de overledene:

Voorbeelden

• Een kind ontvangt € 100.000 van een overleden ouder. Na aftrek van de vrijstelling (€ 25.187) blijft er € 74.813 belast. Over dat bedrag betaalt het kind 10% erfbelasting: € 7.481.
  
  
• Een vriend ontvangt € 50.000. Na aftrek van de lage vrijstelling (€ 2.658) blijft er € 47.342 over. Dit wordt belast tegen 30%: € 14.202,60.
  
  

Successierechten en estate planning

Omdat erfbelasting een grote impact kan hebben op de nalatenschap, wordt estate planning steeds belangrijker. Dit houdt in dat mensen bij leven maatregelen nemen om hun vermogen fiscaal zo gunstig mogelijk over te dragen aan hun erfgenamen. Denk aan:

• Het doen van schenkingen bij leven (mogelijk met schenkingsvrijstellingen).
  
  
• Het opstellen van een testament waarin gebruik wordt gemaakt van fiscale constructies.
  
  
• Het onderbrengen van vermogen in bepaalde beleggingsvormen of juridische entiteiten.
  
  

Voor vermogende particulieren of ondernemers kan het fiscaal aantrekkelijk zijn om tijdig met een adviseur te bekijken hoe de impact van erfbelasting gematigd kan worden.

Relevantie voor beleggers

Voor beleggers betekent erfbelasting dat beleggingen die worden nagelaten aan erfgenamen deel kunnen uitmaken van de belastinggrondslag. Beleggingen in aandelen, beleggingsfondsen, vastgoed of andere vermogensbestanddelen worden getaxeerd op hun waarde op het moment van overlijden. De erfgenamen kunnen dus geconfronteerd worden met aanzienlijke successierechten als er geen goede planning is gemaakt.

Beleggingsinstellingen zoals SynVest bieden zelf geen specifieke estate planning-producten aan, maar beleggingen in dergelijke fondsen maken vaak deel uit van het vermogen dat wordt nagelaten. Daarom is het verstandig om bij grotere beleggingsportefeuilles na te denken over de fiscale gevolgen bij overlijden.

Gerelateerde informatie:

Wat gebeurt er met mijn SynVest beleggingen als ik kom te overlijden?